Sinds de start van de kredietcrisis is veel in de pers verschenen over werknemerspensioenen. Daarbij komt met name het onderwerp dekkingsgraad aan de orde. Pensioenfondsen zouden niet voldoende vermogen hebben om de toegezegde pensioenen uit te kunnen betalen. De pensioenen laten stijgen met de inflatie (welvaartsvast houden) is zeker niet meer mogelijk. Maar voor de directeur/grootaandeelhouder (DGA) die zijn pensioen door de eigen vennootschap laat uitvoeren bestaat dit probleem al veel langer. Een stukje historie doet wonderen om dit probleem inzichtelijk te maken.
Aanspraak
Sinds begin jaren negentig van de vorige eeuw zijn de mogelijkheden voor de DGA om met het in eigen beheer toegekende pensioen voor de oude dag te kunnen zorgen steeds verder ingeperkt. De maatregelen vallen in twee delen uiteen. Enerzijds wordt de hoogte van het pensioen (in pensioentaal: de aanspraak) beperkt. Deze maatregelen gelden ook voor ‘normale’ werknemers. Anderzijds wordt de hoogte van de voorziening (ofwel: de aftrekpost) beperkt. Deze maatregelen zijn alleen van belang voor de eigen beheer situatie.
Pensioenvoorziening
Pensioenvoorziening
In de wet is een dwingend berekeningssysteem opgenomen voor bepalen van de hoogte van de pensioenvoorziening. Door de gewijzigde economische omstandigheden is de samenhang tussen de werkelijkheid en de uitgangspunten van dit systeem inmiddels ver te zoeken. Zo is een rekenrente van 4% voorgeschreven, terwijl deze rente slechts moeizaam risicoloos te behalen is. Voorts mag geen rekening gehouden worden met de betere levensverwachtingen voor mensen die zich verzekeren. De DGA met een boven gemiddeld inkomen zal juist behoren tot die groep mensen met een betere levensverwachting. Als belangrijkste probleem geldt dat geen rekening gehouden mag worden met het welvaartsvast houden van het pensioen. Dit leidt er toe dat de fiscale voorziening lager is dan werkelijk nodig is voor het betalen van het pensioen.
Belastingdienst
Op grond van de richtlijnen voor de jaarverslaggeving mag bij het samenstellen van de jaarrekening de pensioenvoorziening voor de DGA worden opgenomen op fiscale grondslagen. In de jaarrekening is dus dezelfde te lage voorziening opgenomen. Daardoor is er meer vrij uitkeerbaar vermogen. De gedachte kan ook ontstaan om dit vermogen uit te keren. In theorie kan het volledige vermogen worden uitgekeerd.
Dividenduitkering
Als dat is gedaan, dan zijn er niet voldoende middelen om (levenslang) het pensioen te blijven betalen. Inmiddels heeft de Belastingdienst zich op het standpunt gesteld dat door dividenduitkering een te kort ontstaat en de voorziening is op fiscale grondslag opgenomen, dan zou het pensioen zijn afgekocht (met alle nare fiscale gevolgen van dien). Om de ruimte voor dividenduitkeringen te bepalen moet rekening worden gehouden met een voorziening(deel) waar u op grond van het jaarrekeningrecht geen rekening mee hoeft te houden. Het moet niet gekker worden!
Vermogensoverheveling
Toch valt er wel wat voor te zeggen om af te wijken van de fiscale waardering van de pensioenvoorziening. De pensioenvoorziening is niet alleen een aftrekpost, maar ook de oudedagsvoorziening. Door ook de pensioenvoorziening op commerciële grondslagen te bepalen, kan worden vastgesteld hoeveel de vennootschap echt nodig heeft. Als deze berekening vervolgens wordt gecombineerd met een inkomensplanning, kan inzichtelijk worden gemaakt hoe het inkomen en vermogen verloopt na pensionering. Daarmee wordt ook inzichtelijk of en zo ja hoeveel vermogen er over zal zijn bij overlijden. Die informatie kan vervolgens weer gebruikt worden voor vermogensoverheveling naar de volgende generatie.
Hoek en Blok Accountants
Chris Maas
Telefoon: (0184) 496800
Geen opmerkingen:
Een reactie posten