maandag 12 november 2012

Pensioen van de ondernemer: een mijnenveld


Ondernemers beschikken over fiscale mogelijkheden om pensioen voor zichzelf en hun partner op te bouwen. Aan het ondernemerspensioen zitten echter veel haken en ogen. Als het geld er op de pensioendatum niet is, dreigt een hoge belastingaanslag. Zelfs als je als ondernemer je pensioen ‘in eigen beheer’ geregeld hebt en keurig geld opzij hebt gezet blijkt die pot vaak veel te klein om een levenslang pensioen uit te keren. De pensioenvoorziening op de balans is vaak op basis van fiscale regels berekend, terwijl de werkelijk benodigde gelden veel hoger blijken te zijn.

Veel ondernemers komen er pas bij pensionering achter dat ze te weinig of zelfs helemaal geen pensioen hebben opgebouwd. Ze hebben vaak maximaal gebruikgemaakt van de aftrekmogelijkheden die er zijn voor het pensioen, maar onvoldoende gespaard. Zowel de ondernemer met een eenmanszaak (IB-ondernemer) als de directeur-grootaandeelhouder (dga) van een BV mag met fiscaal voordeel sparen voor zijn pensioen. Het geld dat ze inleggen is aftrekbaar, over het uit te keren pensioen wordt belasting geheven.

Veel ondernemers creëren helaas alleen op papier een ‘pensioenpot’. De IB-ondernemer doet dat met een Fiscale oudedagsreserve (FOR), die maximaal 12% van de jaarwinst bedraagt. De dga bouwt met een voorziening op de balans een ‘pensioen in eigen beheer’ op. Ondernemers kijken echter - zo blijkt - vaak te veel naar de aftrekmogelijkheden en te weinig naar de liquiditeit die nodig is om het pensioen uit te keren. 

Ondernemers die alleen een ‘papieren’ pensioenpot creëren gebruiken in veel gevallen hun pensioengeld voor investeringen in de onderneming. Ondernemers, waaronder dga’s lenen het geld ook vaak uit aan zichzelf om daar privé-uitgaven mee te betalen. Zij verwachten/hopen daarbij dat op de pensioendatum het eigen bedrijf zo veel waard is, dat de pensioenpot kan worden gevuld met de opbrengst van de verkoop van de onderneming. Als die opbrengst echter tegenvalt is de pensioenpot te klein of zelfs helemaal leeg. In dat geval dreigt een bijkomend gevaar namelijk dat de fiscus zich op het standpunt stelt dat er in het verleden ten onrechte pensioenpremie is afgetrokken en hierom vervolgens in één keer belasting heft over de werkelijk benodigde pensioenvoorziening, plus een revisierente (boete) van 20%. Dat kan oplopen tot  een belastingheffing van in totaal 72%! 

Ons advies is dat ondernemers daadwerkelijk geld opzij zetten voor hun pensioen. De ondernemer kan daarbij onder andere gebruik maken van een lijfrenteverzekering of van een bankspaarproduct (bijvoorbeeld ‘banksparen’) om te sparen voor zijn toekomstige pensioenuitkeringen. De ondernemer kan het pensioengeld ook sparen of beleggen binnen de eigen onderneming. Het voordeel van pensioenpremie storten in een product bij een bank of verzekeraar is, dat er straks ook werkelijk geld beschikbaar is. Als in de BV wordt belegd bestaat het risico dat de ondernemer het geld - bijvoorbeeld in tijden van nood -  voor andere doelen gebruikt.

Veel dga’s komen er tegenwoordig achter dat het opgebouwde kapitaal veel te laag is om daarvan bij een verzekeraar of bank het toegezegde pensioen van te kopen. Dat heeft te maken met de huidige lage rentestand, met de gestegen levensverwachtingen, alsmede met de indexatie van de uitkeringen na de pensioendatum. 

De politiek heeft inmiddels onderkend dat de in eigen beheer toegezegde pensioenen steeds vaker tot (liquiditeits)problemen leiden. Daartoe zijn voorstellen gedaan waarbij dga’s - zonder fiscale sancties - af mogen zien van (een deel van) hun pensioen, het zogenoemde afstempelen van pensioen. De voorwaarden die daarbij gelden zullen naar verwachting streng zijn. De Belastingdienst wil voorkomen dat ondernemers die in het verleden gebruik hebben gemaakt van de fiscale aftrek nu vervolgens niet afrekenen over het uit te keren pensioen. 

De dga kan in plaats van het afstorten bij een verzekeraar, ook in eigen beheer zijn pensioen uitkeren, maar ook dan loopt hij aan tegen de huidige lage rente/rendement,  de hogere levensverwachtingen en de dure indexatie van het pensioen na ingang. 

Ondernemers zijn gewaarschuwd! Voor een advies op maat kunt u terecht bij de adviseurs van Hoek en Blok.

Hoek en Blok Corporate Finance
Rob de Bruijn RA RV

E: r.d.bruijn@hoekenblok.nl  
I: http://www.hoekenblok.nl
Telefoon: (0184) 496800

Geen opmerkingen:

Een reactie posten